«زباله‌گرد»، نوشتهٔ عبدالله اسماعیلی، روایت زباله‌گردی است که با کیسه‌ای بر پشت به جمع‌‌آوری زباله‌های بازیافتی مشغول است. او برای فراموشی زندگی پرمشقت خود، به اندیشه‌اش پر‌و‌بال می‌دهد. به نقد دانش بشری، هنر و اخلاق در جامعه می‌پردازد. نقش یک قدیس و پیامبر را در دنیای مدرن بر عهده می‌گیرد و به انسان، دربارهٔ آینده‌ای که در انتظارش است، هشدار می‌دهد.
 
در قسمتی از کتاب می‌خوانیم:
من در میان سطل‌های زباله، جوی‌های آب و یا هنگام گشت‌زنی در حومهٔ شهر، در میان این همه آلودگی‌، روشن‌ترین اندیشه‌ها را یافته‌ام. اندیشه‌هایی که پیش از این، کمتر کسی به آن دست یافته است. هیچ‌کسی حاضر نیست تا در میان زباله‌های کثیف و متعفن به دنبال چیزی باارزش بگردد. همان‌طور که این زباله‌ها در دستگاه‌های بازیافت خرد و خمیر می‌شوند و از آن‌ها برای ساخت وسایل تازه استفاده می‌شوند، اندیشه‌های قدیمی و کهنه هم در ذهن من آسیاب می‌شوند و از آن اندیشه‌های نو زاده می‌شود. مغز من هم به یک دستگاه عظیم بازیافت تبدیل شده که با تیغه‌های قدرتمند، هر اندیشهٔ کهنه‌ای را درهم‌می‌شکند و خمیر می‌کند و بعد، از ذرات آن اندیشه‌هایی تازه پدید می‌آورد.